Mindfulness Nedir, Nasıl Yapılır?
Zihnimiz çoğu zaman şimdiki zamandan ziyade geçmiş ya da gelecek zamanla ilgili fikirlere odaklanır. Bu da zihnin, anda gerçekleşen olaylardan uzaklaşarak farklı düşüncelerle meşgul olarak gereğinden fazla yorulmasına neden olabilir. Doğru karar verebilmek, dinç ve sağlıklı kalabilmek için fiziksel sağlığa ek olarak zihinsel sağlığın da korunması gerekir. Son yıllarda popülerliği giderek artan mindfulness bir diğer adıyla bilinçli farkındalık, bazı teknikler yardımıyla zihin berraklaştırarak sağlıklı düşünme kabiliyetini arttırmaya destek olabilir ve hayatın daha anlamlı hale gelmesine yardımcı olur.
Mindfulness Nedir?
Son yıllarda popülerliği artsa da aslında mindfulness kavramının kökeni neredeyse 2500 yıl öncesine dayanır. Budist inanışın bir uzantısı olarak kabul edilen kavram ilk defa Amerikalı bir doktor olan Jon Kabat-Zinn tarafından ortaya atılmıştır. Mindfulness, en yalın tanımıyla zihnin içinde bulunduğu anda bilinçli olması ve anı yargısız bir şekilde kabullenmesi anlamına gelir. Mindfulness; anı deneyimleme, kabullenme, farkında olma ve içsel gözlemleme gibi bileşenlerden oluşur. Kısacası mindfulness; koşulsuzca ana odaklamayı ve kişinin aktif gözlemini gerektiren bir süreçtir. Kişi, mindfulness sayesinde yaşadığı durumu olumlu-olumsuz, güzel-çirkin ya da iyi-kötü demeksizin kabullenir ve endişe, üzüntü, kaygı gibi stres yaratıcı faktörleri serbest bırakarak daha özgür, dingin bir ruh haline kavuşabilir. Aksi halde kişiler anın farkına varamadıkları için davranışlarının kontrolünü sağlayamama ve otomatik davranma eğiliminde olur. Bu da hem kendi ruh hallerini hem de diğer kişilerle olan iletişimlerini etkileyebilir.
Mindfulness Nasıl Yapılır?
Zihin her an bir şeyler düşünür, analiz eder ve problemler için çözüm yolları arar. Bu durum onun doğasının gereği olsa da mindfulness pratikleri ile şimdiki ana yoğunlaşmak için onu yeniden eğitebilirsiniz.
Mindfulness Teknikleri
Mindfulness uygulaması için özel bir ortama ya da herhangi bir araca ihtiyacınız yok. Her nerede olursanız olun, ister yürüyüş yaparken ister yatağı toplarken ya da internette zaman geçirirken, işte, okulda, otobüste dilediğiniz her an mindfulness teknikleri ile farkındalık yaratabilir, içinde bulunduğunuz ana odaklanabilirsiniz. Sıkça uygulanan bir mindfulness egzersizi için şu adımları takip edebilirsiniz:
- Yere bağdaş kurarak ya da tabureye arkanıza herhangi bir destek almadan oturun ve gözlerinizi kapatın.
- Ardından nefes aldığınızı hissederek sadece nefes almaya odaklanarak nefes alın. Akciğerlerinizin dolduğunu, karın ve göğüs boşluğunuzun yükseldiğini hissedin. Burun deliklerinden nefesin giriş ve çıkışına odaklanın. Öyle ki nefes aldığınız havanın soğuk, verdiğiniz havanın ılık olduğunun farkına varın.
- Bu süreçte zihninizi bölmeye çalışan tüm düşüncelerden arının, sizin için sadece nefes alıp vermek önemli olsun. Düşünceleriniz dağılabilir, zaman zaman odaklanma yeteneğiniz azalabilir. Ancak pes etmeyin; kendinizi derecelendirmeden, performansınızı değerlendirmeden tekrar tekrar nefesinize odaklanın.
- Birkaç dakika nefes egzersizlerine devam ettikten sonra gözlerinizi açabilirsiniz. Gün içinde dilediğiniz zaman nefes egzersizlerini tekrarlayın.
Nefes egzersizleri dışında günlük hayatınızda otomatik oluşan duygu, düşünce ve davranışlarınızda da farkındalık yaratabilirsiniz. Hayatı ve olayları algılayış biçimine yön veren diğer mindfulness öğretileri ise şunlardır:
- Kendine güven: Hislerinden, tecrübelerinden şüphe duyma.
- Yargılama: Hissettiğin hiçbir şey için kendini suçlama, iyi-kötü gibi kesin tutumlar sergilemekten kaçın.
- Zorlama: Bir amaç edinmek önemlidir ancak hedeflerini gerçekleştirmek için kapasitenin üzerinde efor sarf etme.
- Kabullen: Aklından geçirdiklerini değiştirme, reddetme, onları sahiplen.
- Bırak: Başına gelen olumlu ya da olumsuz tüm olaylar gelir ve geçer, duygularını rahat bırak
- Sabırlı ol: Zihnini kontrol etmek o kadar kolay değil, vazgeçme ve sadece sabret.
Mindfulness teknikleri ile ruh ve zihin sağlığının korunmasına yardımcı olabilirsiniz. Beden sağlığınızı korumak için ise yeterli ve dengeli bir beslenme programına uymaya ve düzenli egzersiz yapmaya dikkat edebilirsiniz.
Kaynakça
1 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3679190/ Son Erişim Tarihi: 02.04.2022
2 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1251996 Son Erişim Tarihi: 02.04.2022
3 https://sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0005796717302449 Son Erişim Tarihi: 02.04.2022
4 https://www.mbct.com/wp-content/uploads/2020/12/kuyken-jccp-2008.pdf Son Erişim Tarihi: 02.04.2022
5 https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Focp0000144 Son Erişim Tarihi: 02.04.2022
6 https://sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0165178119317482 Son Erişim Tarihi: 02.04.2022
7 https://www.researchgate.net/publication/227077193_Toward_a_Phenomenology_of_Mindfulness_Subjective_Experience_and_Emotional_Correlates Son Erişim Tarihi: 02.04.2022
8https://positivepsychology.com/mindfulness-for-anxiety/ Son Erişim Tarihi: 02.04.2022