Kalsiyum: önemi ve faydaları

Kalsiyum, pek çok temel vücut fonksiyonu için gerekli olan önemli bir besin bileşenidir. Normal kemik ve dişlerin korunmasından sinir iletimi ve kan pıhtılaşma süreçlerinin düzenlemesine kadar pek çok durumda kalsiyum rol oynar. Vücut tarafından sentezlenmediği için dışarıdan kalsiyum içeren besinlerle günlük olarak alınması genel vücut sağlığının korunması açısından önemli olabilir. ⁽¹⁾⁽²⁾ Kalsiyum minerali hakkında daha detaylı bilgiler almak, “Kalsiyum nedir?”, “Kalsiyum nelerde var?” ve “Kalsiyum değeri kaç olmalı?” sorularının yanıtlarını öğrenmek için yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Kalsiyum Nedir?

Kalsiyum, genellikle normal kemik ve dişlerin korunmasında rolü ile bilinen bir mineraldir. Buna ek olarak kanın pıhtılaşmasında, kasların fonksiyonlarında, sinir iletiminde önemli rol oynar. Vücutta en bol bulunan minerallerden biri olan kalsiyumun neredeyse %99’u kemik ve dişlerde depolanır. Geri kalan %1’lik kısmı ise kan, kas ve diğer dokularda yer alır. İnsan vücut ağırlığının yaklaşık %2’si kalsiyumdan oluşur. Kalsiyumun vücuttaki bazı hayati fonksiyonları yerine getirebilmesi için kanda ve dokularda sabit miktarda bulunması gerekir. Kandaki kalsiyum seviyeleri düştüğünde paratiroit beşlerinden paratiroid hormonu salgılanır ve kemiklerde depolanan kalsiyumun kan dolaşımına salınması sağlanır. Ayrıca paratiroid hormonu bağırsaklardan kalsiyum emilimini artırmak için D vitaminin aktifleşmesini ve böbreklerden idrar ile kalsiyum atımının önlenmesini de uyarır. Kandaki kalsiyum seviyesi normale döndüğünde ise tiroid bezinden kalsitonin adı verilen bir hormon salgılanır. Kalsitonin idrarla fazla kalsiyumun atılmasını sağlar ve kemiklerden kalsiyum salınımını durdurmayı destekler. ⁽³⁾⁽⁴⁾

Kalsiyum Ne İşe Yarar?

Kalsiyum, temel vücut fonksiyonlarının yerine getirilmesinde önemli rollere sahiptir. Kalsiyum faydaları aşağıdakileri kapsayabilir:

Normal Kemik ve Dişlerin Korunmasını Destekler

Kemikler yaşam boyunca yeniden şekillenen, sürekli olarak parçalanıp yeniden oluşturulan canlı dokulardır. Normal kemik ve diş hücrelerinin korunmasında kalsiyum mineraline ihtiyaç duyulur. Var olan kemiklerin korunmasına katkısı vardır. ⁽³⁾⁽⁵⁾

Normal Kas Fonksiyonlarını Destekler

Kalsiyum normal kas fonksiyonuna katkıda bulunmaya yardımcı olabilir. Bir sinir bir kası uyardığında vücuttan kalsiyum salınarak kastaki proteinlerin kasılma işlevini gerçekleştirilmesi sağlanır. Kaslardan kalsiyum dışarı pompalandığında ise kaslar gevşer. Kalsiyumun normal kas fonksiyonlarının düzenlenmesindeki rolü kalp kası hareketlerini de kapsar. ⁽⁵⁾

Kalsiyumun Diğer Faydaları

Kalsiyum, kanın pıhtılaşma sürecinde önemli rol oynayan bileşenler arasında yer alır. Aynı zamanda vücuttaki birçok enzim için kofaktör yani enzimlerin aktive olmasına yardımcı bileşen rolü üstlenir.

Kalsiyum Değeri Kaç Olmalıdır?

Vücutta kalsiyum eksikliğinin belirlenmesi için kanda kalsiyum miktarı ölçülür. Bu test sayesinde kan dolaşımındaki kalsiyum mineralinin miktarı anlaşılır. Kalsiyum kan testleri ile kemik, kalp, kas, sinirler, böbrekler ve diğer organları etkileyen hastalıkların taranması ve teşhis edilmesi kolaylaşabilir. Kalsiyum kan dolaşımında albümün adı verilen bir proteine bağlı ya da serbest halde bulunabilir. Bu nedenle iki tür kalsiyum testi yapılır. Birisi kan dolaşımındaki hem serbest hem de albumine bağlı olarak bulunan toplam kalsiyum miktarını, diğer ise sadece kandaki serbest kalsiyum miktarını ölçen iyonize kalsiyum testidir. Sizin için bu testleri en doğru yorumlayacak olan kişi hekiminizdir.

Normal kalsiyum değerinin altında kalsiyum değerine sahip olanlarda kalsiyum düşüklüğü, üstünde olan kişilerde ise kalsiyum fazlalığından söz edilebilir. ⁽⁶⁾

Kalsiyum Gereksinimi:

Diyet ile günlük kalsiyum ihtiyacı karşılanamadığında kan dolaşımındaki kalsiyum seviyeleri azalabilir; kemiklerden kalsiyum salınır ve vücut fonksiyonlarının yerine getirilmesi sağlanır. Ancak bir süre sonra kemiklerden çekilen kalsiyum yerine konulmalıdır. ⁽³⁾ Günlük kalsiyum ihtiyacınızı öğrenmek için hekim ya da eczacınızla iletişime geçebilirsiniz.

Kalsiyum İçeren Besinler

Günlük kalsiyum ihtiyacının karşılanması için yeterli ve dengeli bir diyet takip edilmelidir. Kalsiyum gereksinimini desteklemek için beslenme programına aşağıdaki kalsiyum içeren besinler ekleyebilirsiniz:

● Süt, yoğurt, peynir, kefir gibi besinler.

● Brokoli, lahana, ıspanak, maydanoz, roka, tere, semizotu gibi yeşil yapraklı sebzeler.

● Soya fasulyesi, soya sütü, tofu gibi besinler.

● Somon balığı, sardalya gibi balık çeşitleri.

● Ceviz, fındık, badem, Brezilya cevizi, kaju, susam tohumu gibi yağlı tohumlar ve kabuklu kuruyemişler.⁽³⁾

Dengeli ve çeşitli beslenme ile sağlıklı yaşam önemlidir.